دیسک گردن | علل و علائم آن

دیسک گردن، از جمله بیماری‌های رایج در میان بسیاری از افراد است که ابتلا به آن ممکن است وضعیت ناخوشایندی را در بیماران ایجاد کند. عوامل گوناگونی باعث بروز این عارضه در بدن می‌شود و در برخی موارد، سلامت جسمی بیمار را با مشکلات جدی روبه رو می‌سازد. گردن، یکی از بخش‌های مهم در بدن هر انسانی است که وظیفه نگهداری از سر و ایجاد اتصال با بدن را بر عهده دارد. بروز این عارضه به‌ صورت جا‌به جایی دیسک در گردن ظاهر می‌شود و حتی ممکن است اختلالاتی را در بخش نخاع و مهره‌ها ایجاد کند.

بیماران با توجه به علائم این بیماری که معمولا در بخش‌های مختلف گردن و سر ایجاد می‌شود، به این نتیجه می‌رسند که دچار مشکلاتی در بخش‌های دیسک بین مهره‌ای و نخاع شده‌اند. تجربه این بیماری معمولا در میان کسانی که فعالیت‌های بدنی مداوم دارند یا در مشاغل سخت مشغول به فعالیت هستند بیشتر است. در ادامه برای بررسی این موضوع و عوامل موثر در بروز این بیماری، به نکاتی در خصوص دیسک بین مهره‌ای در بیماران مبتلا به این عارضه می‌پردازیم.

دیسک گردن چیست؟

قسمت بالای ستون فقرات که به جمجمه متصل شده است، بخش اصلی دیسک گردن محسوب می‌شود. این قسمت از ۷ مهره اصلی تشکیل شده و به کمک آن توانایی چرخش گردن به بخش‌های مختلف امکان‌پذیر خواهد بود. در بخش داخلی دیسک، سیستم عصب نخاعی قرار دارد و در صورت ایجاد آسیب به آن، درد شدیدی در این بخش احساس می‌شود. دیسک بین مهره‌ای یکی از اختلالات شایع در حوزه مشکلات مربوط به مغز و اعصاب است که بروز آن باعث ایجاد برخی ناهنجاری‌های شدید در مهره‌های گردن و ستون فقرات می‌شود. این عارضه معمولا به بخش‌های مربوط به مهره‌های حلقوی آسیب می‌رساند و شرایط دردناکی را برای بیماران مبتلا به این عارضه ایجاد می‌کند.

بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از جراحی دیسک گردن

علائم دیسک گردن چیست؟

ابتلا به بیماری دیسک بین مهره‌ای اغلب با نشانه‌های مختلفی در بدن ظاهر می‌شود. بسیاری از بیماران با توجه به علائم این بیماری در می‌یابند که دیسک گردن دارند. برخی از علائم مهم این عارضه در بدن عبارت‌اند از:

•   ایجاد درد بسیار شدید در بخش‌های مختلف گردن
•   احساس درد از ناحیه گردن تا شانه‌ها
•   از بین رفتن تعادل در حین حرکت کردن
•   ایجاد اسپاسم عضلانی در بدن
•   کاهش میزان توانایی در اندام‌های مختلف
•   کم‌شدن قدرت دست‌ها برای برداشتن اجسام
•   کاهش میزان هماهنگی در بازو‌ها و انگشتان دست یا پا
• ایجاد حالت بی‌حسی یا گزگز کردن دست
• احساس خشکی گردن در حین حرکت‌دادن آن

علت دیسک گردن چیست؟

دیسک بین مهره‌ای در اثر عوامل گوناگونی در بدن ایجاد می‌شود. پزشکان متخصص در این حوزه به کمک استفاده از روش‌های تشخیص تخصصی، به کشف عوامل موثر در بروز این بیماری می‌پردازند. در بخش زیر، عوامل موثر در ایجاد دیسک گردن را بررسی می‌کنیم.

•   قرار گرفتن در دوره میانسالی
•   قرارگیری فرم بدن در وضعیت نامناسب
• استفاده از بازو‌ها در حالت نامناسب و ایجاد فشار به آن‌ها
•   خم‌شدن بیش‌ از اندازه گردن به حالت جلو
• بلند کردن اجسام سنگین
• مصرف دخانیات
•   مشکلات ژنتیکی یا ارثی
•   رژیم غذایی ناسالم و اضافه وزن
• رانندگی زیاد و طولانی مدت
•   ایجاد حالت پیچ‌خوردگی در بخش‌های مختلف گردن
• قرار گرفتن بانوان در دوره بارداری و افزایش فشار به بدن آن‌ها
• قوز کردن کمر در حین انجام فعالیت‌های روزمره
•   وارد‌شدن آسیب‌های جدی به نواحی مختلف کمر و گردن
•   کاهش میزان توان حرکتی در گردن بیمار

بیشتر بخوانید: دیسک کمر

راه‌های پیشگیری از دیسک گردن

در این قسمت راه های پیشگیری از ابتلا به دیسک گردن گفته می‌شود.

حفظ وضعیت بدنی صحیح  

نشستن و ایستادن با وضعیت بدنی مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل پیشگیری از دیسک گردن است. استفاده از صندلی‌هایی که از انحنای طبیعی گردن و کمر حمایت می‌کنند و اجتناب از خم کردن بیش از حد گردن هنگام کار با کامپیوتر یا موبایل ضروری است.  

عادت به انجام تمرینات کششی منظم برای گردن و شانه‌ها به تقویت عضلات و کاهش فشار روی دیسک‌های گردنی کمک می‌کند. همچنین، بهتر است از خوابیدن با بالش‌های مناسب که گردن را در وضعیت طبیعی نگه می‌دارند استفاده شود.  

بیشتر بخوانید: انواع سردرد

اجتناب از حرکات تکراری و سنگین  

حرکات تکراری گردن، مانند بلند کردن اشیاء سنگین یا کار در شرایطی که فشار زیادی به گردن وارد می‌شود، می‌تواند به دیسک گردن آسیب بزند. بهتر است از تکنیک‌های صحیح بلند کردن اشیاء استفاده کرده و از خم شدن گردن به‌طور ناگهانی خودداری کنید.  

تقسیم بار فعالیت‌های روزانه و استراحت بین کارهای فیزیکی سنگین نیز می‌تواند احتمال آسیب را کاهش دهد.  

تقویت عضلات گردن و شانه‌ها

تمرینات تقویتی که به طور خاص برای گردن و شانه طراحی شده‌اند، می‌توانند به پیشگیری از دیسک گردن کمک کنند. ورزش‌های سبک مانند یوگا و پیلاتس، علاوه بر تقویت عضلات، به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش تنش گردن کمک می‌کنند.  

توصیه می‌شود این تمرینات تحت نظارت یک متخصص یا مربی حرفه‌ای انجام شود تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود. 

چه زمانی برای دیسک گردن به پزشک مراجعه کنیم؟ 

• زمانی که درد گردن با درمان‌های خانگی مانند استراحت، مسکن یا تغییر وضعیت بدنی بهبود نیابد.  
• اگر درد گردن به بازوها، شانه‌ها یا دست‌ها منتشر شود و با علائمی مانند بی‌حسی یا ضعف عضلانی همراه باشد.  
• در صورتی که کاهش توانایی حرکت گردن یا احساس سفتی و خشکی در گردن به مدت طولانی ادامه داشته باشد.  
• اگر سردردهای مداوم یا سرگیجه ناشی از دیسک گردن تجربه شود.  – در صورت بروز علائم شدیدتر مانند از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع، که ممکن است نشانه فشار شدید روی نخاع باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. پیگیری سریع و مشاوره با پزشک متخصص در موارد فوق می‌تواند از پیشرفت بیماری و عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.

 تفاوت ارتروز گردن با دیسک گردن

در این قسمت تفاوت آرتروز گردن با دیسک گردن گفته می‌شود.

تفاوت در بیماری

آرتروز گردن و دیسک گردن دو وضعیت متفاوت در ستون فقرات گردنی هستند که هر دو می‌توانند باعث درد و محدودیت حرکت شوند، اما علت و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها بر بدن متفاوت است. آرتروز گردن، که به آن اسپوندیلوز گردنی نیز گفته می‌شود، ناشی از فرسایش و ساییدگی مفاصل، غضروف‌ها و استخوان‌های گردن در اثر پیری یا استفاده مداوم است. این بیماری بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد و یک فرآیند تخریبی تدریجی است.  

در مقابل، دیسک گردن به بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک‌های بین‌مهره‌ای گردن گفته می‌شود. این مشکل اغلب ناشی از فشار زیاد، آسیب یا حرکات ناگهانی است و می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، به‌ویژه در افراد جوان‌تر یا میانسالانی که فعالیت‌های سنگین انجام می‌دهند.  

تفاوت در علائم  

علائم آرتروز گردن معمولاً شامل درد گردن، سفتی و خشکی صبحگاهی، و در موارد شدیدتر، کاهش دامنه حرکتی است. این بیماری ممکن است باعث فشار بر اعصاب یا نخاع شده و علائمی مانند بی‌حسی، ضعف یا درد منتشرشده به شانه‌ها و بازوها ایجاد کند، اما این علائم معمولاً تدریجی هستند.  

دیسک گردن اما علائم مشخص‌تری دارد. درد ناگهانی و شدید گردن که ممکن است به بازوها و دست‌ها انتشار یابد، از ویژگی‌های بارز آن است. این بیماری اغلب باعث بی‌حسی، گزگز یا ضعف عضلانی در دست‌ها و انگشتان می‌شود، زیرا بیرون‌زدگی دیسک معمولاً به اعصاب فشار وارد می‌کند.  

تفاوت در علل ایجاد  

آرتروز گردن معمولاً به دلیل تغییرات ناشی از افزایش سن و فرسودگی تدریجی مفاصل و غضروف‌ها ایجاد می‌شود. عواملی مانند سابقه خانوادگی، استفاده مکرر از گردن در شغل یا فعالیت‌های روزانه و وضعیت نامناسب بدنی می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند.  

اما دیسک گردن بیشتر به عوامل مکانیکی و فشارهای ناگهانی مرتبط است. بلند کردن اجسام سنگین، آسیب‌دیدگی‌های ورزشی، تصادفات یا حرکات تکراری گردن می‌توانند باعث پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک شوند. وضعیت نادرست گردن هنگام کار با کامپیوتر یا استفاده از موبایل نیز یکی از عوامل شایع در بروز دیسک گردن است.  

تفاوت در روش‌های درمانی 

درمان آرتروز گردن معمولاً شامل مدیریت درد و بهبود حرکت با استفاده از روش‌هایی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهاب، و در موارد شدید، تزریق کورتیکواستروئید است. به دلیل ماهیت تدریجی آرتروز، درمان بیشتر بر کنترل علائم و پیشگیری از پیشرفت بیماری تمرکز دارد.  

درمان دیسک گردن بسته به شدت مشکل می‌تواند شامل داروهای مسکن، فیزیوتراپی، یا حتی جراحی برای برداشتن دیسک آسیب‌دیده باشد. در موارد خفیف‌تر، استراحت و انجام تمرینات تقویتی می‌توانند مؤثر باشند، اما در موارد حاد، جراحی تنها راه‌حل است. برخلاف آرتروز، درمان دیسک گردن اغلب نیاز به مداخله فوری‌تری دارد، زیرا فشار بر اعصاب می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری شود.

تشخیص دیسک گردن

(فتق دیسک گردنی) نیاز به ارزیابی دقیق علائم بیمار، معاینه فیزیکی، و استفاده از ابزارهای تشخیصی پیشرفته دارد. در ادامه توضیح کاملی در این زمینه ارائه می‌شود:

علائم بالینی

علائم دیسک گردن بسته به شدت و محل فتق دیسک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد گردن

 درد معمولاً در گردن احساس می‌شود و ممکن است به شانه‌ها یا بازوها انتشار یابد

درد انتشاری

در صورت فشار دیسک بر روی عصب‌های گردنی، درد ممکن است به بازو، دست یا انگشتان منتقل شود.

بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن

 ممکن است بی‌حسی یا حس غیرطبیعی در دست یا بازو ایجاد شود.

ضعف عضلانی

 فشار بر عصب می‌تواند باعث ضعف در عضلات بازو یا دست شود.

سردرد

در برخی موارد، سردردهای ناشی از گردن ایجاد می‌شود.

محدودیت حرکتی

 کاهش توانایی حرکت گردن یا احساس خشکی.

معاینه فیزیکی

پزشک در معاینه فیزیکی معمولاً به دنبال نشانه‌های زیر است:

ارزیابی دامنه حرکتی گردن

 بررسی توانایی بیمار در حرکت دادن گردن در جهات مختلف.

آزمایش قدرت عضلانی

 برای بررسی ضعف در عضلات مرتبط با عصب‌های گردنی.

تست رفلکس‌ها

 کاهش یا فقدان رفلکس‌ها ممکن است نشان‌دهنده فشار عصبی باشد.

آزمایش حساسیت

 بررسی کاهش یا تغییر در حس دست یا بازو.

آزمایش‌های خاص 

 این آزمایش به شناسایی درد ناشی از فشرده شدن عصب گردنی کمک می‌کند.

روش‌های تصویربرداری و تشخیص پیشرفته

برای تأیید تشخیص و ارزیابی شدت مشکل، پزشک ممکن است از ابزارهای زیر استفاده کند:

• عکس‌برداری با اشعه ایکس
• ام آر آی
• سی تی اسکن
• الکترومیوگرافی

نتیجه‌گیری

دیسک گردن یکی از مشکلات رايج ناحیه گردن است که بروز آن باعث ایجاد وضعیت نامناسب در  بیماران می‌شود. این بیماری با علائم مختلفی در بدن بروز پیدا می‌کند اما مهم‌ترین نشانه در ابتلا به این عارضه، ایجاد گردن درد شدید و کاهش میزان قدرت حرکت در آن است. در برخی موارد ممکن است این درد به بخش‌های شانه و بازو‌های بیمار نیز کشیده شود. عوامل گوناگونی باعث ابتلا به این عارضه می‌شوند اما مهم‌ترین علت در ایجاد این بیماری، قرارگرفتن بدن در فرم نامناسب است.

سوالات متداول